„Zyskowna strona konfliktu: Jak państwa czerpią korzyści z wojny Rosji z Ukrainą”
Od początku konfliktu Rosji z Ukrainą pojawiło się wiele pytań dotyczących wpływu wojny na ludność, gospodarkę i przewroty polityczne, które przyniesie ona w czasach obecnych i przyszłych. Jednym z szczególnie niepokojących pytań jest to, w jaki sposób państwa czerpią korzyści z wojny.
Międzynarodowy transfer broni –
Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi przez SIPRI (Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem) na temat międzynarodowego transferu broni, ustalono, że największymi eksporterami broni były Stany Zjednoczone, Rosja, Francja, Chiny i Niemcy w latach 2017-2021, przy czym same Stany Zjednoczone odpowiadały za 39% światowego eksportu. Z drugiej strony, największymi importerami broni były Indie, Arabia Saudyjska, Egipt, Australia i Chiny, które łącznie odpowiadały za 38% całego importu głównego globalnego transferu broni.
Zgodnie z tym samym raportem wykazano, że w przypadku głównych krajów eksportujących, takich jak Rosja, Francja, Izrael, Hiszpania i Holandia, konflikt skutkuje znacznym wzrostem eksportu broni, natomiast w przypadku pozostałych krajów nie nastąpiły znaczące zmiany w eksporcie w żadną stronę. Rentowność konfliktu zależy od poziomu PKB i wydatków wojskowych krajów zaangażowanych w konflikt.
Konflikt nie doprowadził do żadnych ograniczeń w sprzedaży broni przez głównych eksporterów, w niektórych przypadkach wydaje się, że eksporterzy wstrzymali dostawy broni na wojnę w regionie konfliktu, ale w większości przypadków decyzja została podjęta, ponieważ odbiorcy byli zazwyczaj biedniejsi, gdzie stawka nie była wysoka i nie można było osiągnąć znaczących zysków. Globalny handel bronią jest niezwykle odporny na skuteczną kontrolę.
Poniższy wykres przedstawia pomoc udzieloną przez główne kraje eksportujące broń krajom objętym konfliktem od 2000 roku. Zauważono, że eksporterzy uzbrajali kraje po obu stronach konfliktu, w jednym z takich przypadków eksporterzy uzbroili zarówno Indie, jak i Pakistan. Z wyjątkiem Chin, wszystkie pozostałe główne kraje eksportujące broń były przynajmniej same zaangażowane w jedną lub więcej wojen, dostarczały broń stronom konfliktu i używały broni produkowanej w kraju.
Francja, USA, Wielka Brytania, Chiny i Hiszpania eksportowały broń do największej liczby krajów, gdzie liczba transakcji sprzedaży broni nie była prowadzona w znacznie wysokich ilościach, wszystkie kraje dostarczały broń do co najmniej połowy wojen
Wniosek –
Intensywne badania nad tematem wykazały, że kraje wielokrotnie wykorzystywały okazje do czerpania zysków z wojny, nawet jeśli czasami musiały uzbrajać własnych rywali, kraje nie wykazują skłonności do spowalniania lub wstrzymywania eksportu broni, chyba że nie można osiągnąć znaczących korzyści. Jednym z czynników odstraszających, które wpłynęły na transfer broni między narodami, są zawirowania polityczne lub złe stosunki między dostawcą a odbiorcą (odbiorcami). Sankcje nałożone na kraje zaangażowane w wojnę zniechęcają kraje handlowe do kontynuowania handlu z krajem, stwarzając możliwości krajom oferującym podobne produkty lub usługi. W krajach, w których decydenci są prywatnymi inwestorami, mają oni tendencję do zatrudniania agentów, w tym polityków, do kontrolowania ich głównych rynków, w tym własnego kraju i krajów sojuszniczych, z którymi inwestorzy utrzymują stosunki.
Autor: Abhishek Saini